به نقل از «خبرگزاری آریا»

آيا توافق ايران و عربستان پايدار خواهد بود؟

تاریخ انتشار: ۲۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۹۷۶۷۰

خبرگزاری آریا-گمانه زنی های رصوص ازسرگیری روابط تهران و ریاض وجود دارد. برخی معتقدند این توافق پایدار نخواهد بود و برخی دیگر آن را یک توافق مهم و استراتژیک توصیف می‌کنند.
به گزارش خبرگزاری آریا به نقل ازاسپوتنیک، در مقاله منتشره در روزنامه اعتماد چنین آمده است: در فاصله کوتاهی پس از آنکه وزرای خارجه ایران و عربستان سعودی با یکدیگر دیدار کرده و بیانیه‌مشترکی را درباره از سرگیری روابط دیپلماتیک میان دو کشور امضا کردند، برخی رسانه‌ها در منطقه گزارش دادند که عربستان سعودی با انصارالله یمن هم برای پایان دادن به جنگ یمن به توافق رسیده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برای هر سه کشور ایران، عربستان سعودی و یمن که در منطقه خاورمیانه قرار دارند، هر نوع بی‌ثباتی و ناامنی در کشورهای همسایه می‌تواند روی آنها نیز اثرگذار باشد و مانع از تحقق برخی اهداف شود که محقق شدن‌شان در گرو برقراری آرامش و حفظ ثبات است.
توافقی که میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی حاصل شد، هر چند در اصل توافقی دوجانبه و به منظور از سرگیری روابط دیپلماتیک میان دو رقیب منطقه‌ای به حساب می‌آمد اما چنانچه پیش‌بینی می‌شد آثار و تبعات بسیاری در منطقه خواهد داشت. به ‌طور ویژه در مساله یمن این اثر ملموس است. ریاض در تلاش است تا از طریق برقراری رابطه با تهران ثبات و آرامش را به منطقه بازگرداند و نگذارد که بیش از این خاورمیانه به دلیل تنش میان ایران و عربستان سعودی متشنج باشد.
وقتی این دو کشور بزرگ به همدیگر احترام بگذارند و روابط خود را در ابعاد سیاسی، امنیتی، فرهنگی و اقتصادی گسترش دهند، بقیه کشورهای منطقه و جهان اسلام با دید مثبتی به این تحول نگاه خواهند کرد و احساس آرامش و اطمینان بیشتری از آینده خود خواهند داشت.
تعطیلی سفارتخانه‌ها و قطع روابط سیاسی میان تهران و ریاض، آثار ناگواری بر دو کشور گذاشت و منطقه و بازار انرژی را هم تحت تاثیر خود قرار داد و اکنون که دو کشور تلاش دارند تا مشکلات موجود میان خود را برطرف کنند و روابط حسنه را ازسر گیرند، جهان و منطقه می‌تواند درخصوص امنیت و ثبات غرب آسیا و همچنین بازار انرژی اطمینان خاطر بیشتری را کسب کند.
علاوه بر این، ریاض بر آن است که با پایان دادن به جنگ یمن و دستیابی به یک راه‌حل سیاسی برای بازگرداندن آرامش به یمن، زمینه را برای برقراری کامل آرامش و امنیت در شبه جزیره عربستان فراهم کند و در فضایی بهتر برای رسیدن به اهداف مدنظر خود تلاش کند.
توافق عربستان با جمهوری اسلامی ایران و توافق عربستان با انصارالله یمن مکمل یکدیگر هستند. بدون حصول توافق با تهران و پیگیری تنش‌زدایی میان عربستان و ایران، امکان حصول توافق با انصارالله بسیار اندک بود و در صورتی که عربستان بدون توافق با ایران برای پایان دادن به جنگ یمن و صلح با انصارالله تلاش می‌کرد، نمی‌توانست به هدف خود یعنی برقراری آرامش کامل در منطقه دست پیدا کند.
هدف اصلی ریاض رسیدن به توسعه است. عربستان سعودی می‌خواهد با استفاده از امکانات و فرصت‌هایی که دراختیار این کشور قرار دارد، ظرفیت‌های اقتصادی و سیاسی خود را در منطقه و جهان افزایش دهد. آنها آگاه هستند که بدون طراحی دقیق و بدون توافق‌های سیاسی و امنیتی دستیابی به این هدف ممکن نبود و از همین رو است که آنها درصدد تنش‌زدایی برآمده‌اند و می‌خواهند اهدافی را که برای سال 2030 درنظر گرفته‌اند محقق ساخته‌اند.
عربستان دورنمای توسعه خود را براساس تنوع روابط اقتصادی و همچنین ارتباط خوب و موثر با همه قدرت‌های بزرگ دنیا بنا کرده است. چین به عنوان یک قدرت اقتصادی بالنده که یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان انرژی در جهان است یک گزینه بسیار خوب برای همکاری با عربستان است. درحال حاضر امریکا نیاز چندانی به منابع انرژی منطقه ندارد اما در مقابل، چین به شکل روزافزون احساس نیاز به این منابع می‌کند. بنابراین برقراری ثبات و امنیت در منطقه خلیج‌فارس برای چین ضروری بوده و حاضر است در موضوعات امنیتی منطقه حضور داشته باشد و البته اینکه به چه نحوی می‌خواهد این کار را انجام دهد، ما اطلاعات و جزییاتی درباره آن در دسترس نداریم.
در حال حاضر گمانه‌زنی‌های زیادی درخصوص ازسرگیری روابط تهران و ریاض وجود دارد. برخی معتقدند این توافق پایدار نخواهد بود و برخی دیگر آن را یک توافق مهم و استراتژیک توصیف می‌کنند. واقعیت این است که اگر پایه‌گذاری‌ها صحیح باشد و توافق‌بتواند در مسیر تامین آرامش و ثبات در منطقه موفق عمل کند، آنگاه می‌توان گفت که این توافق پایدار خواهد بود و منطقا دو کشور ترجیح خواهند داد آن را حفظ کنند. اما اگر توافق نتواند در تامین این هدف مهم و حیاتی برای دو طرف کارآمد باشد، به‌طور طبیعی به حاشیه می‌رود و دیگر طرفین برای حفظ آن تلاش نخواهد کرد. به عنوان مثال امکان‌پذیر نیست که عربستان سعودی از تمام مواهب امنیت و شکوفایی اقتصادی در سایه این امنیت بهره‌مند باشد اما یمن در فقر و فلاکت روزگار بگذراند. در توافق‌ها این مساله بسیار مهم است که همه از اجرای آن سود ببرند و از همین رو باید دید در میدان عمل چه اتفاقاتی خواهد افتاد.

منبع: خبرگزاری آریا

کلیدواژه: ایران عربستان چین عراق عربستان سعودی دو کشور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۹۷۶۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فلسطین، مسئله‌ای که عادی نمی‌شود!

وزیر خارجه آمریکا در روزهای اخیر برای شرکت در نشست مشترک با وزرای خارجه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس وارد ریاض شد و در سخنان خود به پروژه عادی سازی روابط عربستان با اسرائیل پرداخت، پروژه ای که پس از عملیات طوفان الاقصی به حالت تعلیق درآمده بود اما اینبار با چاشنی فلسطین روی میز قرار گرفت.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، رهبر معظم انقلاب روز گذشته در دیدار با معلمان بار دیگر به مسئله فلسطین پرداختند و با اشاره غیرمستقیم به تحرکات اخیر آمریکایی‌ها در منطقه در پی سفر آنتونی بلینکن به عربستان سعودی، بر شکست پروژه عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی تاکید کردند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سخنان خود تنها راه‌حل مسأله فلسطین را پیشنهاد مطرح شده از جانب ایران یعنی بازگرداندن فلسطین به صاحبان اصلی آن اعم از مسلمان، مسیحی و یهودی خواندند و تأکید کردند: تا وقتی فلسطین به صاحبان خود بازنگردد مشکل غرب آسیا حل نخواهد شد و حتی اگر بیست، سی سال دیگر هم تلاش کنند که رژیم صهیونیستی را سر پا نگه دارند - که ان‌شاءالله نمی‌توانند - این مسأله، حل شدنی نخواهد بود.

رهبر انقلاب افزودند: فلسطین باید به مردم آن بازگردد و پس از تشکیل نظام فلسطینی، خودشان تصمیم بگیرند که با صهیونیست‌ها چه کنند.

ایشان با اشاره به تحرکاتی برای عادی‌سازی روابط رژیم صهیونیستی و کشورهای منطقه، گفتند: بعضی‌ها خیال می‌کنند با این کارها مسأله حل خواهد شد در حالی که با فرض عادی شدن روابط رژیم صهیونیستی با کشورهای عربی اطراف، نه تنها مشکل حل نمی‌شود بلکه مشکل متوجه دولت‌هایی خواهد شد که با چشم بستن بر جنایات رژیم اشغالگر با آن دست دوستی داده‌اند و ملت‌ها به جان خود آن دولت‌ها خواهند افتاد.

این سخنان رهبر انقلاب پس از آن بود که «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا بعد از عملیات «وعده صادق» که معادلات را در منطقه غرب آسیا تغییر داد، در روزهای اخیر برای شرکت در نشست مشترک با وزرای خارجه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس وارد عربستان سعودی شد و در صحبت‌های خود به پروژه عادی سازی روابط عربستان با رژیم صهیونیستی پرداخت، پروژه‌ای که طرف سعودی پس از عملیات طوفان الاقصی و افزایش نفرت مردم کشورهای منطقه و جهان از رژیم جنایتکار اسرائیل، بسیار محتاطانه در مورد آن سخن گفته بود و در این مدت مقامات ریاض همواره تاکید کرده بودند که هرگونه عادی سازی روابط با تل آویو در گرو تشکیل کشور مستقل فلسطینی است.

وزیر خارجه آمریکا روز دوشنبه از پیشرفت روند عادی سازی روابط عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی و رسیدن آن به مراحل پایانی خبر داد و گفت: آمریکا و عربستان در طول ماه گذشته میلادی اقدامات فشرده‌ای را برای عادی سازی روابط ریاض و تل آویو انجام دادند.

وی اضافه کرد: احتمال دارد، تلاش‌های دوجانبه عربستان و آمریکا در این باره به زودی به نتیجه برسد، اما ابتدا باید به جنگ در غزه پایان دهیم و روند تشکیل کشور مستقل فلسطینی را آغاز کنیم تا پس از آن روند عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل به پیش رود.

همچنین «فیصل بن فرحان» وزیر خارجه عربستان سعودی نیز در حاشیه این نشست از نزدیکی موعد امضای توافق امنیتی میان این کشور و آمریکا خبر داد.

این تحرکات منطقه‌ای در شرایطی مطرح می‌شود که ریاض و تل‌آویو سال گذشته در نزدیکی توافق عادی‌سازی قرار داشتند، توافقی که قرار بود عربستان در قبال به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی به توافقی امنیتی با ایالات متحده برسد، اما عملیات طوفان الاقصی معادلات طرفین را برهم زد و روند مذاکرات را برای چندین ماه دچار تعلیق کرد.

محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی اواخر شهریور ۱۴۰۲ در مصاحبه با شبکه فاکس‌نیوز آمریکا گفت که ریاض به عادی‌سازی روابط با تل‌آویو به شرط تحقق اهداف فلسطینیان نزدیک می‌شود. محمد بن‌سلمان افزود: مساله فلسطین برای عادی‌سازی روابط با [رژیم] اسرائیل مهم است. ولیعهد عربستان سعودی افزود: ریاض هر روز بیشتر به عادی‌سازی روابط با تل‌آویو نزدیک می‌شود اما به شرط تحقق اهداف فلسطینی‌ها. وی همچنین گفت: واشنگتن پیشنهادی برای برقراری روابط با [رژیم] اسرائیل ارائه کرد و مذاکرات ادامه دارد و خوب است.

منظور ولیعهد عربستان از تحقق اهداف فلسطینی‌ها، راه حل ۲ دولتی در فلسطین است و اگر محمد بن سلمان به طرح عموی خود و پادشاه سابق عربستان، ملک عبدالله در سال ۲۰۰۲ وفادار مانده باشد یکی از شروط آن بازگشت اسرائیل به مرزهای ۱۹۶۷ است.

به نظر می‌رسد آنچه در روزهای گذشته در پایتخت عربستان شاهد بوده‌ایم نشان از طراحی طرف آمریکایی و عربستانی برای فلسطین و منطقه دارد، زیرا وزای خارجه آمریکا و عربستان درباره بخشی از راه حل مساله فلسطین مواضع مبهمی درباره مقاومت فلسطینی بیان کرده که گذشت زمان جزئیات آن را مشخص خواهد کرد. در همین راستا آنتونی بلینکن می‌گوید: «یک پیشنهاد سخاوتمندانه مقابل حماس گذاشته شده است و امیدواریم که تصمیم درستی بگیرد». بن فرحان هم اظهار کرد باید تلاش بیشتری در جبهه فلسطینی صورت گیرد و مسیری را در پیش گیریم که در نهایت به تشکیل کشور فلسطین منتهی شود.

این در حالی است که روز دوشنبه در مجمع اقتصادی داووس در ریاض طی بیانیه‌ای اعلام شد پادشاهی عربی سعودی و ایالات متحده آمریکا در آستانه انجام «اقدامات نهایی» برای امضای توافق امنیتی دوجانبه هستند. توافقی که خواسته ریاض بوده و شامل تضمین کامل واشنگتن برای حمایت همه جانبه تسلیحاتی و امنیتی از عربستان است.

با توجه به این موضوع می‌توان نتیجه گرفت که در حال حاضر صحبت از آتش بس در غزه و تشکیل یک کشور فلسطینی برای طرف‌های منطقه‌ای و فرامنطقه ای یک بازی برد-برد محسوب می‌شود؛ زیرا از یک سو کشورهای عربی می‌توانند بگویند در نهایت راه حلی را پیدا کرده‌اند و آمریکایی‌ها هم می‌توانند از شر دولت نتانیاهو خلاص شده و به بازسازی تصویر فروریخته خود طی ۶ ماه گذشته بپردازند. البته کشور فلسطین مد نظر آمریکا و بلینکن به چند کانتون از هم جدا خلاصه می‌شود که بدیهی‌ترین اجزای یک دولت را نخواهد داشت و تحت الحمایه اسرائیل باقی خواهد ماند و اینگونه در نگاه و محاسبات دو طرف مساله فلسطین محو خواهد شد.

موانع عادی‌سازی

با این وجود همانطور که گفته شد، طی ۷ ماه گذشته روند تحولات منطقه پس از طوفان الاقصی مانعی سخت در برابر این پروژه ایجاد کرده است و به نظر نمی‌رسد در شرایطی که حتی شهروندان و دانشجویان ایالات متحده حاضر پذیرش ننگ حمایت از رژیم صهیونیستی نیستند، عادی سازی روابط با این رژیم برای عربستان سعودی بدون هزینه باشد، به ویژه اینکه ترکیه نیز حاضر شده حداقل در ظاهر، تغییر تاکتیک بدهد و در سیاست اعلامی خود ادعا کرده روابط اقتصادی‌اش با رژیم صهیونیستی را قطع کرده است.

علاوه بر این، ایده ۲ دولتی در ۶ ماه گذشته مطلوبیت خود را تا حد زیادی از دست داده است و طرف اشغالگر اسرائیلی را در نفی حقوق کامل فلسطینی‌ها مصمم‌تر کرده است. پایگاه آمریکایی «نشنال‌اینترست» اواخر بهمن سال گذشته در گزارشی نوشت: «حتی اگر بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل همین فردا دفتر خود را ترک کند باز هم منجر به برقراری صلح در خاورمیانه نخواهد شد، چرا که بسیاری از اسرائیلی‌ها به راه‌حل ۲ دولتی معتقد نیستند».

به نوشته این پایگاه تحلیلی «اما هیچ نشانه‌ای دال بر این وجود ندارد که آسیب ۷ اکتبر نگرش عمومی اسرائیل را به سمت پذیرش ایده یک کشور مستقل فلسطینی تغییر داده باشد». طبق این گزارش، بنی‌گانتس و همچنین اسحاق هرتزوگ (رئیس رژیم صهیونیستی) و حتی یائیر لاپید، رئیس اپوزیسیون، ناراحتی خود را از لفاظی‌های احیا شده دولت بایدن درباره نیاز به راه‌حل ۲ دولتی از زمان آغاز جنگ علیه غزه ابراز و به‌طور خصوصی تأکید کرده‌اند که دولت بایدن از صحبت علنی درباره راه‌حل ۲ دولتی در پیامدهای حمله حماس در ۷ اکتبر خودداری کند.

مرور تاریخی وقایع سال ۱۹۹۳ در جریان پیمان اسلو رو مهر تأییدی بر این موضوع است که رژیم اشغالگر و آپارتاید اسرائیل هرگز حقی را برای فلسطین به رسمیت نمی‌شناسد، حالا ۳ دهه از روزی که یاسر عرفات، اسحاق رابین و بیل کلینتون در واشینگتن دی‌سی دست‌های یکدیگر را به گرمی فشردند گذشته است، روزی که جهان تصور کرد منازعه برای همیشه تمام شده است، اما ۳۰ سال بعد فلسطین دوباره به موضوع اول جهان تبدیل شده و حامیانش دانشگاه‌های آمریکا را تسخیر کرده‌اند.

کد خبر 749917